Τα καρκινογόνα vegan και μη vegan τρόφιμα

Κομμάτια κρέατος που με κόλλα ενώνονται μαζί για να πουληθούν ως φιλέτο, τυρί τριμμένο με πριονίδι ξύλου, κέτσαπ με ζάχαρη όση στη κόκα-κόλα, χρωστική κόκκινη από καβουρδισμένες κατσαρίδες, παγωτά με βανίλια ή φράουλα με κίτρινο υγρό από τον πρωκτικό αδένα του κάστορα, σοκολατούχο γάλα με καβουρδισμένο ξυλοπολτό, πατατάκια που περιέχουν όξινο θειώδες νάτριο που υπάρχει στα καθαριστικά του μπάνιου. Αυτές δυστυχώς είναι κάποιες από τις τροφές που θα βρούμε στο ράφι του σούπερ μάρκετ να πωλούνται νόμιμα. Ποιες όμως από αυτές μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο?

Τροφές αλλά και ροφήματα που καταναλώνονται από εκατοντάδες εκατομμύρια πολίτες καθημερινά, και που ενδέχεται να προκαλούν ακόμα και καρκίνο, έχουν μπει στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία ενισχύει περαιτέρω τη νομοθεσία για την ασφάλεια.

Σύμφωνα με μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και του Διεθνούς Ινστιτούτου Καρκίνου οι αιτίες που προκαλούν καρκίνο είναι περίπου γνωστές και οφείλονται κατά:

33% στα τρόφιμα
30% στο κάπνισμα
32% στις ακτινοβολίες, τους ιούς και τις ορμόνες
5% στην κληρονομικότητα

Στα τρόφιμα οφείλεται το 1/3 των καρκίνων του πεπτικού συστήματος.

Λίστα με καρκινογόνα τρόφιμα

Κρέας στα κάρβουνα

Κρέατα και προϊόντα κρέατος που ψήνονται στα κάρβουνα, έχει ως αποτέλεσμα το λίπος στην υψηλή θερμοκρασία της φλόγας να λιώνει και να δημιουργεί αντίδραση με ανθρακούχες ενώσεις με αποτέλεσμα να σχηματίζει καρκινογόνες ουσίες που απορροφώνται από το κρέας.

Επεξεργασμένα τρόφιμα

Τα περισσότερα μεταποιημένα προϊόντα με βάση το κρέας, όπως αλλαντικά, σαλάμια, ζαμπόν, μπέικον, λουκάνικα, περιέχουν χημικά συντηρητικά που τα κάνουν να φαίνονται φρέσκα και ελκυστικά, αλλά αυτό μπορεί επίσης να προκαλέσει καρκίνο. Τόσο το νιτρώδες νάτριο όσο και το νιτρικό νάτριο έχουν συνδεθεί με σημαντική αύξηση του κινδύνου του παχέος εντέρου και άλλων μορφών καρκίνου.

Καλό όμως είναι και τα επεξεργασμένα vegan τρόφιμα να ελέγχονται βάση συστατικών και να μην καταναλώνονται τακτικά ή σε μεγάλες ποσότητες.

Γαλέος, Σολωμός, Ξιφίας, Τόνος

Τα ψάρια αυτά περιέχουν υδράργυρο σε πολλές περιπτώσεις πάνω από τα επιτρεπτά όρια. Ο υδράργυρος προέρχεται από τον Ατλαντικό ωκεανό κυρίως που είναι μολυσμένος με υδράργυρο.

Ο υδράργυρος συσσωρεύεται στον οργανισμό και προκαλεί βλάβες στον εγκέφαλο, το κεντρικό νευρικό σύστημα και είναι ύποπτος για καρκινογένεση.

Μάλιστα ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) συνιστά στις έγκυες γυναίκες να μην καταναλώνουν αυτήν την κατηγορία ψαριών κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και για τον υπόλοιπο πληθυσμό προτείνει το πολύ μια φορά τον μήνα.

Παρόμοιες συστάσεις έχουν γίνει και από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων και από τους αντίστοιχους οργανισμούς Αυστραλίας και Καναδά.

Επιπλέον ο σολομός ιχθυοτροφείων αλλά και ξιφίας, γαλέος και τόνος περιέχουν πολυχλωριομένα διφαινύλια (κλοφέν, PCBs) τα οποία συσσωρεύονται στον οργανισμό, δρουν αθροιστικά και προκαλούν βλάβες στο ορμονικό σύστημα και είναι ύποπτα για καρκινογενέσεις. Τα πολυχλωριομένα διφαινύλια προέρχονται από τους μολυσμένους ωκεανούς.

Χρωστικές

Πριν λίγο καιρό αποσύρθηκε η ερυθρά χρωστική Ε120 ή καρμίνες η οποία ήταν ύποπτη για καρκινογενέσεις και προστίθεται σε τρόφιμα και αναψυκτικά για να τους δώσει εντονότερο κόκκινο χρώμα. Η χρωστική Ε120 ή Red 2G παράγεται από ψήσιμο είδους σκαθαριών σε 400 βαθμούς Κελσίου και απομόνωσης της χρωστικής σκόνης.

Η χρωστική Ε120 έμπαινε σε λουκάνικα, έτοιμα μπιφτέκια για να γίνονται πιο κόκκινα, σε πτηνοτροφές για να γίνεται ο κρόκος του αυγού πιο κίτρινος όπως και το χρώμα του κρέατος. Επίσης χρησιμοποιείται συχνά στις ιχθυοτροφές σολομού για να γίνεται το κρέας του σολομού πιο κόκκινο και σε μαρμελάδες για πιο έντονο κόκκινο χρώμα.

Παρατηρούμε τις ετικέτες των τροφίμων και ιδιαίτερα των αναψυκτικών και δεν καταναλώνουμε εκείνες που περιέχουν πολλά Ε. Προτιμούμε φρέσκους χυμούς και φρέσκα φρούτα και λαχανικά εποχής.

Νιτρώδη, Νιτρικά

Τα νιτρώδη και νιτρικά άλατα που προστίθενται για συντήρηση σε καπνιστά ψάρια, κρέατα, αλλαντικά κλπ. μπορεί να αντιδράσουν με αζωτούχες ενώσεις των τροφών αυτών και να σχηματίσουν νιτροζαμίνες που είναι καρκινογόνες. Οι νιτροζαμίνες προκαλούν καρκίνο του οισοφάγου και του ήπατος.

Επίσης σε καπνιστά και ξεροψημένα τρόφιμα είναι πιθανόν να υπάρχουν κυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες όπως το βενζοπυρένιο, που είναι καρκινογόνοι.

Κηπευτικά προϊόντα που αρδεύονται από περιοχές που η γεώτρηση περιέχει νιτρικά ή είναι προϊόντα θερμοκηπίου που έχουν χρησιμοποιηθεί νιτρικά λιπάσματα, τότε είναι πιθανόν να περιέχουν νιτρικά που είναι ύποπτα για καρκίνους στο πεπτικό σύστημα. Επίσης το νερό γεωτρήσεων που περιέχει πάνω από 50mg/lt σε νιτρικά δεν πρέπει να καταναλώνεται ως πόσιμο.

Κονσέρβες

Στις κονσέρβες υπάρχει ένα εσωτερικό επίχρισμα (επάλειψη) για να μην έρχεται σε επαφή το μέταλλο με το τρόφιμο. Το επίχρισμα αυτό είναι μία πλαστική ουσία που ονομάζεται δισφαινόλη Α (ΒΡΑ) που σταδιακά μεταφέρεται στο τρόφιμο.

Η ΒΡΑ είναι ύποπτη για βλάβες στο συκώτι, στα νεφρά, το αμυντικό σύστημα του οργανισμού, διαβήτη τύπου ΙΙ και καρκινογενέσεις.

Αφλατοξίνες

Γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα, τυρί κλπ, σπόροι, ξηροί καρποί εάν δεν παστεριοποιηθούν κατάλληλα ή οι ξηροί καρποί και σπόροι αποθηκευτούν σε χώρους υγρούς και θερμούς αναπτύσσονται μύκητες που παράγουν μυκοτοξίνες τις αφλατοξίνες που ενοχοποιούνται για καρκίνο του ήπατος. Δυστυχώς εδώ ο καταναλωτής είναι εντελώς απροστάτευτος και για αυτό θα πρέπει να ήμαστε προσεκτικοί στην επιλογή ξηρών καρπών και σπόρων.

Σόδα – Αναψυκτικά

Όπως τα μεταποιημένα κρέατα, η σόδα έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί καρκίνο επίσης. Φορτωμένη με ζάχαρη, χημικά τροφίμων και χρωστικές ουσίες, η σόδα οξινίζει το σώμα και τροφοδοτεί κυριολεκτικά τα καρκινικά κύτταρα. Τα κοινά χημικά αναψυκτικά όπως το χρώμα της καραμέλας και το παράγωγο 4-μεθυλιμιδαζόλη (4-MI) έχουν επίσης συνδεθεί με την πρόκληση καρκίνου.

Τροφές και Ποτά «διαίτης»

Ακόμα χειρότερα από τα συμβατικά αναψυκτικά, είναι τα αναψυκτικά και οι τροφές «διαίτης». Μια πρόσφατη επιστημονική ανασκόπηση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) σε περισσότερες από 20 ξεχωριστές ερευνητικές μελέτες διαπίστωσε ότι η ασπαρτάμη, μία από τις πιο κοινές τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, προκαλεί μια σειρά ασθενειών, όπως γενετικές ανωμαλίες και καρκίνο. Η σουκραλόζη (Splenda), η σακχαρίνη και διάφορα άλλα τεχνητά γλυκαντικά έχουν επίσης συνδεθεί με την πρόκληση καρκίνου.

«Λευκά» τρόφιμα

Το λευκό αλεύρι είναι ένα κοινό συστατικό στα μεταποιημένα τρόφιμα, αλλά η περίσσεια περιεκτικότητάς του σε υδατάνθρακες αποτελεί σοβαρή αιτία ανησυχίας. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cancer Epidemiology, Mile Markers and Prevention διαπίστωσε ότι η τακτική κατανάλωση εξευγενισμένων υδατανθράκων συνδέθηκε με αύξηση κατά 220% του καρκίνου του μαστού μεταξύ των γυναικών. Τα υψηλά γλυκαιμικά τρόφιμα γενικά έχουν επίσης αποδειχθεί ότι αυξάνουν γρήγορα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, τα οποία τροφοδοτούν άμεσα την ανάπτυξη και την εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων.

Υπολείμματα φυτοφαρμάκων

Τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων αποτελούν πρόβλημα λόγω της μη συμμόρφωσης των αγροτών και της απουσίας ελέγχων από την πολιτεία. Τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων είναι ύποπτα για βλάβες στο ορμονικό σύστημα του οργανισμού, το κεντρικό νευρικό σύστημα και για καρκινογενέσεις.

Επίσης, τα αυξημένα ποσοστά καρκινογένεσης τα τελευταία χρόνια μεταξύ των αγροτών οφείλεται στην χρήση φυτοφαρμάκων χωρίς προφυλάξεις (γάντια, στολές, μάσκες κλπ).

Η απουσία ελέγχων από την πολιτεία καθιστά τους καταναλωτές απροστάτευτους από τους κινδύνους που εγκυμονούν τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων των οποίων οι επιπτώσεις εμφανίζονται αργότερα.

Μια συμβουλή προς καταναλωτές είναι να πλένουν καλά τα τρόφιμα αυτά, να ξεφλουδίζουν όσα ξεφλουδίζονται, να καταναλώνουν προϊόντα εποχής όχι θερμοκηπίου και σε περιπτώσεις βιολογικά προϊόντα.

Σημειωτέο οι ζωοτροφές περιέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό φυτοφαρμάκων αλλά και μεταλλαγμένων σπόρων με αποτέλεσμα οι όγκοι και οι καρκινογενέσεις να είναι σύνηθες φαινόμενο στα ζώα κτηνοτροφίας.

Ακρυλαμίδη

Περισσότερο από δέκα χρόνια πριν, στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Σουηδίας, Σουηδοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι αμυλούχα τρόφιμα που θερμαίνονταν σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 150 βαθμών Κελσίου σχηματίζονταν μια ουσία την ακρυλαμίδη και μάλιστα όσο υψηλότερη ήταν η θερμοκρασία τόσο μεγαλύτερη η ποσότητα της παραγόμενης ακρυλαμίδης.

Έτσι παξιμάδια, δημητριακά πρωινού, κουραμπιέδες, τηγανητές πατάτες, φρυγανιές, τσίπς κάθε κατηγορίας, ποπ κόρν, κλπ κατά το ψήσιμο σχηματίζεται ακρυλαμίδη, η οποία θεωρείται ύποπτη καρκινογενέσεων.

Η ακρυλαμίδη δεν υπάρχει στα τρόφιμα που αναφέρθηκαν, αλλά σχηματίζεται κατά το ψήσιμο από αντίδραση αμυλούχων συστατικών με το αμινοξύ ασπαραγίνη. Οι βιομηχανίες τροφίμων προσπαθούν να περιορίσουν το ποσοστό ακρυλαμίδης στα τρόφιμα είτε μειώνοντας την θερμοκρασία είτε με διάφορες άλλες μεθόδους.

Το φαινόμενο παρακολουθείται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων.

Οι επιπτώσεις στον οργανισμό από τα τρόφιμα αυτά, δεν εμφανίζονται άμεσα αλλά χρόνια αργότερα, καλό θα είναι όμως να περιορίζουμε την κατανάλωση των προϊόντων αυτών, να καταναλώνουμε τρόφιμα με αντικαρκινική δράση και τρόφιμα με πολλές φυτικές ίνες διότι διευκολύνουν τις κενώσεις και έτσι αποβάλλονται οι καρκινογόνες ουσίες πριν απορροφηθούν από το παχύ έντερο.

H vegan διατροφή βάση ερευνών μπορεί να αποτελέσει σημαντικό σύμμαχο πρόληψης αλλά και αντιμετώπισης καρκινογενέσεων. Επομένως για άλλη μια φορά #GoVegan ή #PlantBased είναι η καλύτερη δυνατή επιλογή για υγεία και μακροζωία.