Η εισβολή του φυσικού κόσμου στο αστικό περιβάλλον αποτελεί μια σύντομη στιγμή στροφής της προσοχής από την πανδημία. Κατσίκες να κάνουν βόλτα στο κέντρο πόλης στην B. Ουαλία, αγριογούρουνα στη Βαρκελώνη, ελάφια σε μέχρι πρότινος πολυσύχναστη πόλη της Ιαπωνίας! Σαν να βλέπεις έξω από το παράθυρό σου μια σκηνή από κάποια ταινία Disney. Είναι επίσης η καλύτερη τροφή για τα κοινωνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης και μια σύντομη και αναγκαία υπενθύμιση ότι, μεταξύ των ημερήσιων θανάτων και του ατελείωτου υπαρξιακού φόβου, ο φυσικός κόσμος εξακολουθεί να υπάρχει.
Οι μητροπόλεις ανά τον κόσμο, που συνήθως σφύζουν από τον ήχο της ανθρώπινης προόδου, είναι τώρα σιωπηλές, εκτός από ένα περίεργο ντουέτο τιτιβίσματος και σειρήνων. Αυτό θα ήταν σχεδόν όμορφο αν αποκλειόταν ο τεράστιος ανθρώπινος πόνος. Βρισκόμαστε ακόμα στην πρώτη φάση αυτής της κρίσης και έχει ήδη στοιχίσει περισσότερες από 100.000 ζωές. Αυτός ο αριθμός έχει διπλασιαστεί σε λίγες μόνο μέρες. Σε πολλές χώρες – Η.Π.Α, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Βέλγιο, Βραζιλία, Τουρκία και ο κατάλογος συνεχίζεται – ο αριθμός των θανάτων διπλασιάζεται κάθε τέσσερις μέρες. Τα Ηνωμένα Έθνη αποκαλούν τώρα την πανδημία του κορονοϊού τη χειρότερη κρίση που αντιμετώπισε η ανθρωπότητα από την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης, η ζωή έχει επιβραδυνθεί. Κατακόρυφα. Τόσο πολύ ώστε η ίδια η Γη κινείται τώρα διαφορετικά. Ακριβώς όπως οι σεισμοί κλονίζουν τον κόσμο μας, έτσι κάνουν και οι δονήσεις που προκαλούνται από 7.53 δισεκατομμύρια ανθρώπους που ζουν πάνω στο πλανήτη Γη. Στο Βέλγιο, σεισμολόγοι παρατήρησαν ότι οι δονήσεις που προκαλούνται από τον άνθρωπο μειώθηκαν κατά ένα τρίτο από τότε που τέθηκε σε ισχύ το lockdown. Για τους ερευνητές, αυτό καθιστά ευκολότερη την ακρόαση των δονήσεων του πλανήτη. Η Celeste Labedz, διδακτορική φοιτήτρια γεωφυσικής στο Caltech στην Pasadena της Καλιφόρνιας, σχολίασε ότι η πτώση του θορύβου που εντόπισε ήταν «σοβαρά ακραία».
Κάποτε ζούσαμε με υψηλή ταχύτητα. Τώρα ζούμε μέσα σε μια μεγάλη παύση. Σε σύγκριση με την κακοφωνία αυτής της ατέρμονης βιασύνης, ο ήχος της επιβίωσης – της διαμονής στο σπίτι, της σωτηρίας ζωών – είναι ένας ψίθυρος.
Αμέσως μόλις η ανθρώπινη ζωή νιώθει να συμπιέζεται, ο φυσικός κόσμος ξαφνικά έχει περισσότερο χώρο να αναπνεύσει. Και όταν καταφέρνει να αναπνεύσει, ο ίδιος ο αέρας που γεμίζει τους συλλογικούς του πνεύμονες είναι διαφορετικός. Στη Μαδρίτη, τα μέσα επίπεδα διοξειδίου του αζώτου μειώθηκαν κατά 56% εβδομάδα με την εβδομάδα μετά τον αυστηρό εθνικό αποκλεισμό στις 14 Μαρτίου. Σε ολόκληρη την Κίνα, οι εκπομπές CO2 μειώθηκαν τουλάχιστον κατά 30% στο διάστημα μεταξύ 3 Φεβρουαρίου-1 Μαρτίου. Αυτό μόνο ισοδυναμεί με 200 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα. Στο Λονδίνο, τα επίπεδα της μέσης ατμοσφαιρικής ρύπανσης βρίσκονται τώρα στο χαμηλότερο επίπεδο από τότε που ξεκίνησε η καταγραφή τους το 2000. Οι αριθμοί είναι τόσο χαμηλοί που το London Air Quality Network κατέγραψε τις αναγνώσεις ως σφάλμα.
Θα ήταν εύκολο να σκεφτούμε απλά ότι ζούμε μια βλάβη, μια πλανητική ανωμαλία. Η ύβρις θα μπορούσε, με κάποιο τρόπο, να μας πείσει ότι δεν είναι αυτή η αποκάλυψη που περιμέναμε.
Εάν η κλιματική κρίση είναι τόσο αργή που είναι σαν να μην συμβαίνει καθόλου, η πανδημία του κορονοϊού είναι τόσο γρήγορη που έχει επαναρρυθμίσει τη ζωή στη Γη εν μια νυκτί. Ωστόσο, η τελευταία δείχνει μια μελλοντική πορεία για την αντιμετώπιση της πρώτης. Η διάδοση του κορονοϊού επιταχύνεται από τον τρόπο που ζούμε και τελικά θα μας αναγκάσει να σκεφτούμε πώς πρέπει να αλλάξουμε τις συνήθειές μας. Όπως δήλωσε ο δημοσιογράφος David Wallace-Wells στο The Uninhabitable Earth , είναι εύκολο να σκεφτεί κανείς ότι η κλιματική κρίση είναι μια κρίση του “φυσικού κόσμου” και όχι του ανθρώπινου, να σκεφτούμε δηλαδή ότι κατά κάποιον τρόπο αυτά τα δύο πράγματα είναι ξεχωριστά και εμείς ζούμε έξω ή πέρα από τη φύση. Δεν είναι αλήθεια. Ο ιός το αποδεικνύει. Είμαστε όλοι αλληλένδετοι. Άνθρωποι, Ζώα, Φύση.
«Η πανδημία του Covid-19 έχει απελευθερώσει το ένστικτο των ανθρώπων να μεταμορφώνονται ενόψει μιας παγκόσμιας απειλής και μπορεί να μας βοηθήσει να κάνουμε το ίδιο για να δημιουργήσουμε έναν βιώσιμο πλανήτη για τις επόμενες γενιές», δήλωσε η Christina Figueres, διπλωμάτης και πρώην εκτελεστικός γραμματέας του Framework Convention on Climate Change των Ηνωμένων Εθνών, σε πρόσφατη συνέντευξη με την Carbon Brief. Αντιμέτωπη με την επικείμενη καταστροφή της, η ανθρωπότητα έχει προσαρμοστεί για να επιβιώσει. Όμως πρέπει να συνεχίσουμε να προσαρμοζόμαστε. Ο αγώνας μας ενάντια στον κοροναϊό είναι χωρίς τέλος. Θα υπάρξει άλλη μια πανδημία. Και, σύντομα, θα πρέπει να εκτιμήσουμε πώς πρέπει να αλλάξουμε τον κόσμο μας ανταποκρινόμενοι σε αυτή τη νέα πραγματικότητα. Η κλιματική κρίση ακόμα βρυχάται, απλά εκτός απόστασης ακοής. Η Ανταρκτική, η μόνη ήπειρος στη Γη χωρίς ούτε ένα κρούσμα κορονοϊού, σημείωσε πρόσφατα θερμοκρασία 20,75ο C για πρώτη φορά. Ένα κύμα καύσωνα σε μια χώρα χιονιού και πάγου.
Η πανδημία του κορονoϊού δεν εμφανίστηκε από το πουθενά. Φαίνεται ότι προέρχεται από τηn αγορά Hunan Seafood, στο Wuhan της Κίνας, όπου πωλούνται και τρώγονται ζωντανά και νεκρά ζώα σε κοντινή απόσταση. Πρόκειται για πανδημία που εξαπλώνεται από τα ζώα, ως αποτέλεσμα της απώλειας οικοτόπων και της αδιαφορίας της ανθρωπότητας για το φυσικό περιβάλλον. Πρόκειται επίσης για μια ασθένεια που έχει εξαπλωθεί ταχύτατα, προωθούμενη σε 213 χώρες και εδάφη από ένα τεράστιο παγκόσμιο δίκτυο μεταφορών. Διοχετεύτηκε σε όλο τον κόσμο με μεγάλη επιτάχυνση. Ο μόνος τρόπος να την σταματήσουμε, να σταματήσουμε την εκθετική αύξηση και τους θανάτους, είναι να επιβραδύνουμε.
Η λέξη αποκάλυψη σημαίνει ακριβώς αυτό: ένα γεγονός που οδηγεί σε μεγάλη καταστροφή και βίαιη αλλαγή. Καθώς οι εβδομάδες γίνονται μήνες και οι μήνες, χρόνια, και ο αριθμός των νεκρών, τραγικά αλλά φαινομενικά αναπόφευκτα, αγγίζει τις εκατοντάδες χιλιάδες, θα αναγκαστούμε να εξετάσουμε το αποτέλεσμα αυτής της αλλαγής. Την ανάγκη για έναν πιο αργό, πιο δίκαιο κόσμο. Έναν κόσμο όπου εμείς ως άτομα, καταλαβαίνουμε περισσότερο από ποτέ τις επιπτώσεις των ενεργειών μας στους γύρω μας, σε ανθρώπους, ζώα και φύση. Και πώς πρέπει όλοι να δράσουμε για να προστατεύσουμε τον εύθραυστο κόσμο στον οποίο ζούμε.
