Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που προβαίνουν σε ειδολογικές διακρίσεις ανάμεσα στα ζώα και τα κατηγοριοποιούν σε φαγώσιμα και μη, ενώ συγχρόνως δηλώνουν φιλόζωοι. Λόγω της συμπάθειας που νιώθουν για ορισμένα είδη, αποδέχονται την πρακτική και κοινωνική κατηγοριοποίηση των ζώων και πιστεύουν όντως ότι ορισμένα είδη είναι για να τα τρώμε και άλλα είναι για να τα αγαπάμε. Μια τέτοια όμως συμπεριφορά δεν μπορεί να είναι άλλη από αντιφατική.
Είναι κάποιος πραγματικά ζωόφιλος ενώ συνεχίζει και τρώει κρέας?
Πως μπορεί κάποιος να θεωρηθεί φιλόζωος επειδή έχει ένα κατοικίδιο ενώ συγχρόνως τρώει κρέας, είτε αυτό προέρχεται από γουρούνι, μοσχάρι ή κοτόπουλο είτε από κάποιο άλλο ζώο? Επειδή έχουν αναπτύξει μία προσωπική σχέση με ένα συγκεκριμένο ζώο συνηθίζουν να πιστεύουν πως αγαπούν όλα τα ζώα, αλλά στην πραγματικότητα νοιάζονται ειδικά για το κατοικίδιο τους και για ορισμένα είδη ζώων που δεν συμπεριλαμβάνονται στα φαγώσιμα. Επιλέγουν, συνήθως, ένα ζώο, το προστατεύουν και δίνουν ασφάλεια και φροντίδα μόνο σε αυτό. Κατά βάση, αδιαφορούν για τα άλλα είδη, αφού δεν θα συνάψουν ποτέ σχέσεις μαζί τους. Εντούτοις, οι δηλώσεις περί φιλοζωίας δεν μπορεί να είναι άλλο από επιφανειακές. Η θέληση για καλοσύνη είναι εξίσου σημαντική με την ίδια την καλοσύνη, αλλά απέχει πολύ η μία από την άλλη.
Γιατί δεν τρώμε σκύλους και γάτες?
Ο λόγος που οι άνθρωποι δεν τρώνε τα σκυλιά και τις γάτες τους είναι καθαρά πολιτισμικός και κοινωνικός. Πρέπει να σκεφτούμε όμως ότι, ανάλογα με την τοποθεσία και την κουλτούρα, ακόμα και ο καλύτερος φίλος του δυτικού ανθρώπου, ο σκύλος, μπορεί να αποτελεί ένα πολύ εύγευστο κι εκλεπτυσμένο πιάτο σε άλλα μέρη, όπως στη Χαβάη, στην Ινδία, στη Νιγηρία και στις Φιλιππίνες. Το παράδειγμα με τον σκύλο και την γάτα είναι πολύ χαρακτηριστικό. Δεν θα τρώγαμε έναν σκύλο ή μια γάτα, γιατί έχουμε καλή σχέση μαζί τους. Γιατί θεωρούμε πως είναι ζώα «συντροφιάς» άρα μπορούν να μείνουν δίπλα στον άνθρωπο. Το γουρούνι όμως, που έχει επίσης πολύπλοκο συναισθηματικό κόσμο, δεν θα διστάζαμε να το φάμε. Γιατί είναι ενταγμένο στην κρεατοφαγική μας παράδοση και είναι αποδεκτό από την κυρίαρχη κουλτούρα να τρώμε χοιρινό κρέας. Το γουρούνι είναι ένα θηλαστικό που μπορεί να αντιδράσει στην ανθρώπινη συμπεριφορά και να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους, όπως λίγα ζώα μπορούν, όπως ακριβώς και ο σκύλος –ίσως και περισσότερο από έναν σκύλο.
Ζώα κτηνοτροφίας και νοημοσύνη
Από τους χοίρους ως τις αγελάδες, τα πρόβατα και τα κοτόπουλα, τα ζώα κτηνοτροφίας είναι πολύ πιο έξυπνα από όσο γνωρίζουμε. Οι χοίροι μαθαίνουν τα ονόματά τους και μπορούν να κάνουν κόλπα όπως ακριβώς και οι σκύλοι. Οι αγελάδες, οι κατσίκες, τα πρόβατά και τα κοτόπουλα έχουν απίστευτα πολύπλοκες κοινωνικές δομές και δημιουργούν φίλους, όπως ακριβώς κάνουμε κι εμείς.
Όλα αυτά είναι εκπληκτικά, συναισθανόμενα όντα, όμως επειδή τα αντιμετωπίζουμε ως εμπορεύματα, δεν τους παρέχεται ποτέ ο σεβασμός ή η φροντίδα που τους αξίζει. Ωστόσο, όταν κάνουμε ένα βήμα πίσω και παύσουμε έστω προς στιγμή να τα βλέπουμε ως εμπόρευμα, ξαφνικά μπορούμε να αρχίσουμε να σπάμε τις προκαταλήψεις μας και να δούμε τα αγροτικά ζώα ως κάποιους και όχι ως κάτι.
Αν δούμε την αφαίμαξη μίας αγελάδας στο σφαγείο που τη γυρνάνε ανάποδα – ακόμα ζωντανή για να αυξάνεται η ταχύτητα της ροής του αίματος – ώστε να είναι εφικτό να αξιοποιηθεί για ανθρώπινες χρήσεις, το πιο πιθανό είναι ότι οι αντιδράσεις μας θα είναι έντονα συναισθηματικές. Επίσης, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα μπορούσαν να προβούν στη θανάτωση ενός ζώου. Όπως έχει πει και ο Singer, «αν χρειαζόταν να σφάξουμε εμείς το ζώο που φτάνει στο πιάτο μας, τότε δεν θα τρώγαμε κρέας και θα ήμασταν αν όχι όλοι, οι περισσότεροι χορτοφάγοι».
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο ευρύτερα διαδεδομένος όρος για την τροφή από ζώο είναι «κρέας» (meat), καθώς η λέξη είναι ουδέτερη, απρόσωπη και αντικειμενοποιητική. Η λέξη δεν υποδηλώνει σίγουρα το ίδιο το ζώο, τουναντίον παραπέμπει σε ένα άψυχο, υλικό και αόριστο κομμάτι του που είναι αποσπασμένο από το υπόλοιπο σώμα του.
Συμπεράσματα
Όποιος λοιπόν έχει την επίγνωση και την δύναμη να δει την αλήθεια όπως είναι και να επαναπροσδιορίσει στην καρδιά του την λέξη φιλοζωία, είναι δεδομένο ότι θα συνειδητοποιήσει ότι ένας χοίρος, μια αγελάδα, ένα κατσίκι, ένα πρόβατο δεν θα έπρεπε να διαφέρουν ως προς τον σεβασμό που αξίζουν και είναι υποχρέωση κάθε πραγματικού φιλόζωου να τα προστατέψει και όχι να τα σφαγιάζει προς δική του ευχαρίστηση.
