Δίχτυα Φάντασμα (Ghost Nets) – 46% των πλαστικών στη θάλασσα

Τι είναι τα “Δίχτυα Φάντασμα” και πως απειλούν τη θαλάσσια ζωή και το περιβάλλον?

Τα Δίχτυα Φάντασμα αποτελούν το 46% των πλαστικών μέσα στη θάλασσα άλλα συνήθως δεν αναφέρεται κανένας σε αυτά. Τα πλαστικά καλαμάκια αποτελούν λιγότερο από το 1% των πλαστικών αποβλήτων στους ωκεανούς του πλανήτη, ενώ τα ” Δίχτυα Φάντασμα ” – αντιπροσωπεύουν περίπου το 46%. Εκτιμάται ότι εμπορικά αλιευτικά σκάφη αφήνουν πίσω τους περισσότερους από 700.000 τόνους πλαστικών απορριμμάτων κάθε χρόνο.

Στο άρθρο αυτό δεν θα αναφερθούμε στις καταστροφικές για το περιβάλλον πρακτικές αλίευσης, τα χιλιάδες θαλάσσια είδη προς εξαφάνιση και την θανάτωση τρισεκατομμυρίων “άγριων” ψαριών το χρόνο. Στο άρθρο αυτό θα μιλήσουμε αποκλειστικά για τα απορρίμματα που δημιουργεί η αλιεία και κανένας δεν τολμά να μιλήσει ανοιχτά για αυτό. Κατά το πλείστον, οι οικολογικές ομάδες προτιμούν να μιλάνε για καλαμάκια αντί για δίχτυα και όλα τα λοιπά εξαρτήματα αλιείας, που βρίσκονται πια παρατημένα μέσα στην θάλασσα. Ίσως επειδή είναι πιο εύκολο να αποπροσανατολίζεις κάποιον, δείχνοντας του το δέντρο και όχι το δάσος.

” Δίχτυα Φάντασμα “

Σύμφωνα με δημοσίευση στο Scientific Reports, μελέτη διαπίστωσε ότι τα δίχτυα αλιείας αντιπροσωπεύουν το 46% των σκουπιδιών, ενώ η πλειοψηφία των υπόλοιπων πλαστικών στη θάλασσα αποτελείται από άλλα εργαλεία της αλιευτικής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων των σχοινιών, παγίδων, κιβωτίων και των καλαθιών αλιείας.

Ο επικεφαλής της έρευνας δήλωσε συγκεκριμένα: “Ήξερα ότι θα υπήρχαν πολλά αλιευτικά απορρίμματα, αλλά το 46% ήταν απροσδόκητα υψηλό. Αρχικά, σκεφτήκαμε ότι τα αλιευτικά εργαλεία θα ήταν πιο κοντά στο 20%. Αυτός είναι ο αποδεκτός αριθμός, για τα θαλάσσια απορρίμματα, σε παγκόσμιο επίπεδο – 20% και 80% από τη γη “.

Τα Ghost Nets, είναι ένας όρος που έχει σχεδιαστεί για να περιγράψει σκόπιμα απορριφθέντα ή τυχαία απολεσθέντα δίχτυα και υπολογίζεται ότι 30 με 40 θαλάσσια ζώα μπορούν να πέσουν θύματα σε ένα μόνο από αυτά τα δίχτυα, και πάνω από 100.000 μεγάλες φάλαινες, θαλάσσια λιοντάρια και φώκιες σκοτώνονται κάθε χρόνο επειδή είναι στραγγαλισμένα ή τραυματισμένα από αυτά.

Τα μικρά ψάρια, τα οποία είναι συνήθως τα πρώτα που παγιδεύονται σε αυτά, προσελκύουν μεγαλύτερα είδη και άλλους θαλάσσιους θηρευτές, συμπεριλαμβανομένων των καρχαριών, των δελφινιών, των θαλάσσιων χελωνών και ακόμη και των θαλάσσιων πτηνών.

Όταν το βάρος των παρεμπιπτόντων αλιευμάτων τους είναι πολύ βαρύ, βυθίζονται στο βυθό, όπου σιγά σιγά το αλίευμα αποσυντίθεται. Όταν συμβαίνει αυτό, το δίχτυ είναι πάλι αρκετά ελαφρύ, και ανεβαίνει πίσω στην επιφάνεια και όλα ξεκινούν ξανά. Παγιδεύονται αλιεύματα σε αυτό, κατεβαίνει στο βυθό, αποσυντίθονται, ανεβαίνει….Είναι ένας αέναος κύκλος, που είναι γνωστός ως αλιεία φάντασμα (Ghost Fishing).

Ακόμη και εκείνα που βυθίζονται και παραμένουν στο βυθό του ωκεανού, προκαλούν βλάβη στη βλάστηση, την άγρια ​​φύση και τους υφάλους.

Συχνά κατασκευασμένα από συνθετικά, τα δίχτυα μπορούν να παρασύρονται στον ωκεανό για δεκαετίες, να παγιδεύουν και να σκοτώνουν ασταμάτητα. “Ουσιαστικά, δημιουργούνται για αιωνιότητα”, δήλωσε στο Global Ideas ο δρ. Kim Detloff, επικεφαλής της Ένωσης για τη Διατήρηση της Θαλάσσιας Φύσης και της Βιοποικιλότητας (NABU). “Μπορούν να υπάρχουν στον ωκεανό για πάνω από 600 χρόνια.”

Παγκόσμιο πρόβλημα

Τα δίχτυα φάντασμα είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, αλλά τα ωκεάνια ρεύματα μερικές φορές σημαίνουν ότι η ζημιά γίνεται μακριά από εκεί που τα δίχτυα χάνονται ή εγκαταλείπονται. Οι Μαλδίβες, για παράδειγμα, έχουν απαγορεύσει κάθε είδους αλιείας στα χωρικά ύδατά τους, ωστόσο το έργο Olive Ridley του Martin Stelfox κατέγραψε 107 αλιευτικά δίχτυα στις Μαλδίβες κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του. 54 από αυτά είχαν παγιδεύσει μία ή περισσότερες θαλάσσιες χελώνες.

Επιπλέον κάλεσαν τις κοινότητες καταδύσεων και αλιείας να μεταβιβάσουν οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με τα δίχτυα που μπορεί να βρουν να επιπλέουν στον Ινδικό Ωκεανό. Συνεργώντας και διευρύνοντας την ευαισθητοποίηση σχετικά με το ζήτημα, ελπίζουν να μειώσουν τη ζημιά που προκλήθηκε.

Ορισμένες τεχνολογικές εξελίξεις έχουν επίσης ευεργετική επίδραση. “Χάρη στο GPS και στους λεπτομερείς χάρτες του δαπέδου των ωκεανών, οι ψαράδες μπορούν και οφείλουν να απομακρύνουν τα δίχτυα”, ανέφερε ο Detloff. “Και αυτά τα δίχτυα δεν είναι φθηνά, έτσι οι ψαράδες έχουν ένα ισχυρό κίνητρο για να τα διασώσουν”.

Στη Βόρειο Θάλασσα, ωστόσο, είναι πιο δύσκολο να αποφευχθούν εμπόδια σε μεγάλα βάθη, γεγονός που καθιστά προβληματικά τα δίχτυα βαθέων υδάτων. Αλλά ακόμα και τα μικρότερα, που χρησιμοποιούνται από τους τοπικούς ψαράδες σε ολόκληρο τον κόσμο, μπορούν να σκοτώσουν και να ακρωτηριάσουν τη θαλάσσια άγρια ​​φύση. Τα εμπορικά δίχτυα θα πρέπει να είναι εφοδιασμένα με πομπούς παρακολούθησης, έτσι ώστε να μπορούν να βρεθούν αν χαθούν.

Ανάκτηση των δικτύων

Σε πολλά μέρη του κόσμου, καταβάλλονται προσπάθειες να συγκεντρωθούν δίχτυα φαντάσματα και άλλα πλαστικά απορρίμματα από τη θάλασσα. Σε συνεργασία με τα πληρώματα των αλιευτικών σκαφών και τους επαγγελματίες δύτες, ξεκίνησε μια εκστρατεία για τη συλλογή εγκαταλελειμμένων διχτυών στη Βαλτική Θάλασσα.

Η Ghostfishing – εθελοντική ομάδα δυτών με βάση την Ολλανδία, έχει εμπνεύσει άλλους δύτες σε όλο τον κόσμο να χρησιμοποιήσουν την τεχνογνωσία τους για τη συλλογή αλιευτικών διχτυών και λοιπών παρατημένων αλιευτικών εργαλείων.

Εύρεση νέας χρήσης για τα “δίχτυα φάντασμα”

Το GhostNets Australia, το οποίο ξεκίνησε ως συμμαχία 15 αυτοχθόνων κοινοτήτων που ζουν κατά μήκος των βόρειων ακτών της χώρας, υιοθετεί μια χερσαία προσέγγιση. Οι Ρέιντζερς έχουν συγκεντρώσει πάνω από 13.000 δίχτυα που έχουν πλυθεί στα 3000 χιλιόμετρα ακτογραμμής που περιπολούν.

Πώς μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν αυτά τα βουνά των παλιών πλεγμάτων; Ομάδες όπως η Ghostfishing τα στέλνουν πολύ απλά στον κατασκευαστή νάιλον, Aquafil, για να ανακυκλωθούν σε νέες ίνες που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή συνθετικών χαλιών και υφασμάτων. Άλλωστε όλοι γνωρίζουμε ότι το πλαστικό έχει πολλαπλές ζωές και μπορεί να ανακυκλωθεί πολλές φορές με ελάχιστο αποτύπωμα (footprint) στο πλανήτη μας.

Το GhostNets Australia υιοθετεί μια πιο δημιουργική προσέγγιση στην επαναχρησιμοποίηση των διχτυών που ξεπλένουν στις ακτές τους. Τα παίρνουν στις κοινότητές τους, όπου οι άνθρωποι εφαρμόζουν τις παραδοσιακές δεξιότητες ύφανσης για να τα μετατρέψουν σε τσάντες, καλάθια και ψάθες. Σήμερα, πολλά από τα δίχτυα είναι ακόμη αναγεννημένα ως εντυπωσιακά κομμάτια της αυθεντικής τέχνης.

Δυστυχώς όμως, μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό αυτών των διχτυών συλλέγεται και ανακυκλώνεται. Τα υπόλοιπα θα συνεχίσουν για χρόνια τον κύκλο του θανάτου.

Η Αλιεία αποτελεί, όχι μόνο τον κύριο λόγο καταστροφής της θαλάσσιας ζωής, αλλά είναι και ο κύριος υπεύθυνος για την μόλυνση της θάλασσας.